Historia OSP

Początki… Ochotnicza Straż Pożarna w Lipniku została założona w 1895 r., a zlokalizowano ją w budynku, który znajdował się na placu pod kościołem stanowiącym własność parafii rzymsko-katolickiej. Budynek ten spłonął, a na tym miejscu stoi obecna strażnica.Nie można dokładnie odtworzyć, kto był założycielem straży, jak również jakim sprzętem jak na owe czasy dysponowano. Nie ulega wątpliwości, że założycielami byli tutejsi mieszkańcy Lipnika narodowości niemieckiej. W roku 1921 prezesem był Adam KAJZER. Po jego odejściu, w roku 1922 wybrano prezesem Józefa KNIECIA, a komendantem Jana URBANKE.

W tym czasie w skład zarządu wchodzili:

  • prezes – Józef KNIEĆ Prezesi OSP Lipnik
  • komendant – Jan URBANKE
  • gospodarz – Jan STROŃSKI
  • sekretarz – Jan FEIKIS
  • członkowie zarządu:
    • Józef KNIEĆ
    • Józef DOBISZ
    • Jan DOBISZ
    • Andrzej ENGLERT
    • Jan JENKNER
    • Karol JENKNER
    • Ignacy NYCZ
    • Jan URBANKE

W 1923 r. oddano do użytku wybudowaną w czynie społecznym strażnicę, w której znajdowały się: trzy garaże, świetlica, mieszkanie służbowe.

Budowa

Przy budowie strażnicy najwięcej udzielali się: Jerzy BOGUSZ, Rudolf CZAUDERNA, Franciszek DOBISZ,Jan DOBISZ, Józef DOBISZ, Andrzej ENGLERT, Karol FEIKIS, Jan GURTLER, Jan HOLEKSA, Karol JENKNER,Józef KNIEĆ,Jan LISZKA, Ignacy NYCZ, Józef PYSZ, Józef SCHUBERT, Jan STROŃSKI, Karol THEN, Ludwik ŻAK. Przywozem materiałów budowlanych zajmowali się rolnicy: Andrzej HOMA, Jan LINNERT, Karol LINNERT,Jan STRONSKI, Jerzy SCHUBERT, Jan THORMEIER, Jakub URBANKE, Jan URBANKE.OSP

Budowę strażnicy prowadził i był za nią odpowiedzialny Jan LINNERT ,a pracami murarskimi kierował ranciszek KRZYŻAK. Straż składała się wtedy z trzech plutonów. Dowódcą pierwszego plutonu był Józef PYSZ, drugiego Jan JENKER, trzeciego Andrzej BOGUSZ. Ponadto w rym czasie funkcjonowały dodatkowo dwie remizy na Kopcu i na Leszczynach,które należały do straży lipnickiej.

OSPJednostka posługiwała się sprzętem ręcznym( sikawki), który przewożono wozami konnymi. W roku 1927 OSP otrzymała 2000 zł z Polskiej Dyrekcji Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie na zakup otopompy. W latach 1928-1938 zakupiono sprzęt: trzy motopompy oraz cztery samochody, jeden do remizy na Kopcu, jeden do remizy na Leszczynach i dwa samochody dla strażnicy w Lipniku.

Wg.zeznań Józefa WLODARSKI EGO, jednostka OSP w Lipniku w 1932 r. została wyposażona w samochód bojowy oraz motopompę. Sprzętem tym posługiwano się aż do zakończenia wojny w roku 1945. Kronika strażacka podaje, że Józef KNIEĆ prezesował aż do roku 1945. Natomiast Jan THORMEIER po śmierci komendanta Jana URBANKE roku 1936 został wybrany komendantem i funkcję tę pełnił do roku 1945.

W roku 1942 zorganizowano sekcję składającą się wyłącznie z Polaków pod dowództwem Ludwika ŻAKA. skład tej sekcji wchodzili: Karol BAGANC, Józef BOGUSZ, Józef DURAJCZYK, Stanisław KUŚ, Rudolf PAWLUS, Jan PĘKALA, Alojzy PYSZ, Julian SORDYL, Stanisław THEN, Józef WLODARSKI. Emil ZACHER. W 1943 r. zorganizowano następną sekcję polską, a jej dowódcą został DOREK HOMA. Jej członkowie to: Bronisław BAGANC, Franciszek DZIEDZIC, Alojzy KEMPYS, Franciszek KOCZUR, Robert KOMENDERA, Franciszek LASÓŃ, Władysław NIKIEL, Jan PAWLUS, Rudolf PROCNER, Antoni OLSZOWSK1, Fryderyk ZACHER ,Rudolf ŻMUDZKI.

OSPW 1942 r. tutejsza gmina zakupiła nowy samochód „mercedes”, który okupant w1944 r. wywiózł do Niemiec. Pozostałe trzy samochody wojska radzieckie zabrały, używając je do celów wojskowych. Ocalały tylko trzy motopompy, które Józef DURAJCZYK, Jan KANIK, Julian SORDYL i Karol BAGANC przenieśli do zabudowań Rudolfa ŻMUDZKIEGO. Jak wynika z zeznań świadków, przy OSP w Lipniku w latach międzywojennych, tzn. w latach 1920-1939 istniała kapela składająca się z dwunastu osób.

PO WOJNIE…

Po wyzwoleniu w 1945 roku prezesem OSP w Lipniku został wybrany Jan KANIK, a w skład zarządu weszli:

  • prezes – Jan KANIK
  • zastępca prezesa – Izydor DŁUGOSIEWICZ
  • naczelnik – Karol BAGNAC
  • gospodarz – Józef DURAJCZYK
  • skarbnik – Rudolf ŻMUDZK1
  • sekretarz – Robert KOMENDERA
  • członek zarządu – Julian SORDYL

11 sierpnia 1945 r. obdyła się uroczystość 50-lecia OSP w Lipniku. Uroczystość ta odbyła się z udziałem sąsiednich jednostek, na placu, gdzie zostaławybudowana obecnie nowa strażnica. Była to pierwsza strażacka uroczystośćw odrodzonej Polsce po sześciu latach ponurej okupacji hitlerowskiej.

Po wojnie strażacy włączyli się w akcję likwidacji skutków wojennych zniszczeń, często z narażeniem życia. Wszystkie prace wykonane były w czynie społecznym. Wyposażenie w sprzęt strażacki było mizerne. Jednostka posiadaławóz konny darowany przez wojsko i dostosowany do użytku strażackiego, oraz trzy ocalałe motopompy. W późniejszym czasie wycofano je z eksploatacji i zastąpiono dwoma nowymi, które otrzymano z Miejskiej Komendy Straży Pożarnej. W dniu 10 października 1948 r. odbyło się uroczyste poświęcenie samochodu strażackiego – przerobionego z samochodu niemieckiego. 2 października 1955 r. OSP w Lipniku otrzymała dar – samochód – beczkowóz. Został on przekazany jednostce przez przewodniczącego Miejskiej Rady Narodowej w Bielsku-Białej Tadeusza RACZYŃSKIEGO i komendanta Garnizonu Straży Pożarnej w Bielsku-Białej ppłk poż. Stanisława KOMOROWSKIEGO.

Następował dalszy rozwój jednostki, która była wyposażona w coraz lepszy i nowocześniejszy sprzęt. Posiadała ona bardzo dobrze wy szkol ona sekcję bojową, która zajmowała zawsze czołowe miejsca w zawodach pożarniczych. Umundurowanie strażaków w okresie powojennym nastręczało wiele trudności, z czym uporano się dopiero po roku 1950. Głównym źródłem utrzymania jednostki były festyny i zabawy o charakterze dochodowym organizowane przez OSP. Kronika strażacka podaje, że w 1948 r. została założona orkiestra dęta przez Władysława KANIKA, organistę kościelnego. Początkowo próby odbywały się w mieszkaniu p. KANIKA, a pierwsze instrumenty ufundował ksiądz proboszcz Józef ZWARDON. Orkiestra ta istniała jako parafialna i właściwie nie miała szans dalszego istnienia z powodu represji ówczesnych władz. Wzięta „pod skrzydła” Tutejszej straży, mogła dalej się rozwijać. Czasy stalinowskie nie sprzyjały kontaktom OSP z parafią. Strażakom zabroniono pełnienia warty przy Grobie Pańskim. Nie mogli także zwartym oddziałem chodzić do kościoła na święto Floriana.

3 sierpnia 1958 r. oddano wspinalnię OSP w Lipniku. Zbudowana została ze składek społeczeństwa dzielnicy Lipnik w czynie społecznym przez: Jana KANIKA, Izydora DŁUGOSIEWICZA, Franciszka MALARZA, Juliana SORDYLA i wielu innych strażaków. Wspinalnia ta była udostępniana na ćwiczenia strażackie sąsiednim jednostkom. Komenda Rejonowa w Bielsku-Białej również korzystała z tej wspinalni. Wspinalnia posiadała wymiary 3m x 4m x 12m wysokości. Została ona rozebrana w 1984 r., ponieważ stanowiła zagrożenie.

W roku 1959 prezesem zostaje wybrany Izydor DLUGOSIEWICZ, który funkcję tą pełni do roku 1972. W tym czasie w skład zarządu wchodzą:

  • naczelnik – Franciszek MALARZ
  • zastępca – Julian SORDYL
  • skarbnik – Józef OLSZOWSKI
  • sekretarz-Antoni OLSZOWSKI
  • gospodarz – Alojzy PYSZ

Dla upamiętnienia XX lecia PRL, OSP w Lipniku otrzymała do użytku samochód bojowy „Star 26″ typu SBM z Wojewódzkiej Komendy Straży Pożarnej w Katowicach. Dar przekazany został 16 sierpnia 1964 r. przez komendanta płk póz. Stanisława KOMOROWSKIEGO i płk póz. Tadeusza ŻYTOWIECKIEGO.

27 sierpnia 1967 r. to kolejne ważne wydarzenie, uroczystość 70-lecia przekazania tutejszej jednostce OSP sztandaru. Do roku 1971 na strażnicy wykonano następujące prace: zbudowano studnię, wyremontowano dach (wymiana papy na eternit), wykonano centralne ogrzewanie, piwnice na koks, wybudowano magazyn na materiały łatwopalne, odnowiono elewację budynku, przebudowano drzwi garażowe. Główny ciężar wykonania tych prac spoczywał przede wszystkim na zarządzie.

W roku 1972 prezesem OSP został wybrany Antoni KL1Ś, który równocześnie od roku 1956 do 1983 pełnił społeczne funkcję dyrygenta orkiestry dętej. W skład zarządu weszli:

  • prezes – Antoni KLIŚ
  • zastępca – Stanisław DUŹNIAK
  • naczelnik – Józef KRĘCINA
  • gospodarz – Stanisław PAWLUS
  • skarbnik – Bronisław BRĄCZEK
  • sekretarz – Weronika LASOTA
  • członkowie zarządu:
    • Władysław TARNAWA,
    • Stanisław KLIŚ

W tym czasie z zakresu prac gospodarczych wykonano: fundamenty remizy obłożono kamieniami, doprowadzono wodę miejską i gaz, urządzono biura zarządu i kuchnię, wykonano mur betonowy dla zabezpieczenia fundamentu budynku strażnicy od strony potoku Niwka, wymieniono rynny, instalację elektryczną, pomalowano wnętrza strażnicy. Sekcja bojowa i orkiestra dęta zajmowały dobre lokaty w zawodach i konkursach. Ochotnicza Straż Pożarna w Lipniku liczyła 140 członków, w tym 73 członków czynnych.

W dniu 9 lipca 1972 odbyła się uroczystość 75-lecia istnienia OSP-Lipnik. Uroczystość jubileuszowa miała szczególnie uroczysty charakter i była nie tylko świętem strażaków, lecz wszystkich mieszkańców naszej dzielnicy. Liczny udział lipniczan w tej uroczystości oraz wpisy do księgi pamiątkowej świadczą jak społeczeństwo Lipnika wspiera naszą jednostkę.

Rok 1978 to 30-lecie istnienia orkiestry dętej. Orkiestra występowała z okazji rocznic i świąt, oraz brała udział w konkursach orkiestr dętych, zajmując czołowe miejsca. W roku 1980 wyjechała do Czechosłowacji a w roku 1981 przyjmowała rewizytę Czechosłowackiej Orkiestry Dętej z Hawiżowa. Orkiestra dęta liczyła w tym czasie 20 członków i stanowiła doborowy skład, który bardzo dobrze się reprezentował. Orkiestra nasza przez długie lata brała udział w pochodach pierwszomajowych przy Bielskiej Fabryce Armatur, w uroczystościach organizowanych przez Zarząd Miejski i Wojewódzki Związku OSP, Komendę Rejonową oraz Urząd Miasta Bielska-Białej. 

Ponadto grała na uroczystościach kościelnych w naszej parafii takich jak: Pasterka, Zmartwychwstanie, Boże Ciało.Tradycyjny był od lat objazd orkiestry dętej po dzielnicy z okazji Tygodnia Ochrony Przeciwpożarowej i Dnia Strażaka. Bardzo zasłużył się dla orkiestry Władysław KL1Ś, który pełnił społecznie funkcję opiekuna i kapelmistrza- Po roku 1986 kapelmistrzów zatrudniano na umowę – zlecenie.

Od stycznia 1994 r. funkcję kapelmistrza objął zastępca dyrektora Szkoły Podstawowej Nr 13 w Bielsku-Białej – Lipniku Roman KUBICA. Od tego czasu zanotowano duży nabór młodzieży szkolnej do tego zespołu. Chłopcy jak dotąd,robią duże postępy uczęszczając solidnie na próby, ucząc się gry na instrumentach dętych. Stan liczebny orkiestry wynosi 35 osób w tym 70% grających stanowią oni. Jest to zjawisko pozytywne, rokujące dobrą przyszłość tego zespołu.

W dniu 23 stycznia 1983 r. na walnym zebraniu sprawozdawczo-wyborczym dokonano nowego wyboru zarządu. Prezesem został Tadeusz PITROŃ. W skład zarządu weszli:

  • I zastępca prezesa, naczelnik – Tadeusz CHROBAK
  • vice prezes d/s kultury i oświaty – Stanisław HERIAN
  • zastępca naczelnika – Jerzy KUŚ
  • sekretarz – Rudolf STAŃCO
  • skarbnik – Bronisław BRĄCZEK
  • kierowca mechanik – Leszek JURYS
  • gospodarz – Antoni PAWLUS
  • zastępca gospodarza – Bogdan KUŚ

Wtedy też podjęto uchwałę o rozbudowie, względnie budowie nowej strażnicy, co stało się głównym zadaniem władz strażackich. Problem ten był już wysuwany od przeszło piętnastu lat, lecz nie było chętnych którzy podjęliby się tego trudnego zadania. W marcu 1983 roku prezes Tadeusz PITROŃ doprowadził do specjalnego spotkania dotyczącego tej sprawy z udziałem prezydenta miasta mgr inż. Andrzeja PIEŃKOWSKIEGO, komendanta rejonowego straży pożarnej,mjr inż Zbigniewa PĘZIOŁA. Obecni byli także strażacy: Franciszek MALARZ, Adam RUSEK i Julian SORDYL.Po przeanalizowaniu wszystkich problemów związanych z rozbudową stwierdzono, że będzie to bardzo kosztowna inwestycja, gdyż trzeba wykonać strop nad rzeką Niwką, a poza tym orzeczono, że warunki terenowe nie pozwalają rozbudować strażnicy do tego stopnia, aby spełniała ona swoje zadania zarówno bojowe jak i kulturowo-oświatowe. Wobec takiej sytuacji postanowiono budować nową strażnicę jako zaplecze operacyjno-techniczne dla OSP w Bielsku-Białej Lipniku.

Został powołany Społeczny Komitet Budowy, którego członkami zostali:

  • Leszek JURYS,
  • Stanisław KLIŚ,
  • Józef KRĘCINA,
  • Marian KRĘCINA,
  • Franciszek MALARZ,
  • Antoni PAWLUS,
  • Alojzy PYSZ,
  • Julian SORDYL,
  • Rudolf STAŃCO,
  • Stanisław SZALAŚNY,
  • Władysław TARNAWA,
  • Klemens ZIĘBA (senior),
  • Klemens ZIĘBA (junior),
  • przewodniczył prezes OSP -Tadeusz PITROŃ.

W drugim półroczu 1983 r. rozpoczęto gromadzenie materiałów budowlanych i wykonano wykopy oraz zabetonowano ławy fundamentów. Zaplanowano wybudować trzykondygnacyjny budynek o wymiarach 24 m x 12 m: — parter – trzy boksy garażowe, warsztat podręczny, kotłownia – pierwsze piętro – sala zebrań i zabaw z balkonem, kuchnia, zaplecze – drugie piętro – biuro zarządu, pomieszczenie gospodarcze, pomieszczenie dla orkiestry mała, sala zebrań, mieszkanie służbowe dla gospodarza obiektu.

Teren, na którym miała powstać nowa strażnica, został przekazany przez księdza proboszcza Jana Rychlika jako dar Parafii Rzymsko-Katolickiej w Lipniku. Obiekt w stanie surowym był gotowy po dziesięciu miesiącach (budowano od kwietnia do grudnia 1984 r.). Budowę kontynuowano w czynie społecznym przy wydatnej pomocy państwa (koszty inwestycji 12 min – dotacja państwa, 4 min – budżet OSP). Przy budowie tego obiektu przepracowano społecznie 22.000 roboczogodzin, z czego Społeczny Komitet Budowy przepracował 13.000 roboczogodzin. Włożony wkład pracy tych ludzi uczczono pamiątkową tablicą. Wysiłek ten zasługuje na najwyższe uznanie i szacunek.

Uroczyste oddanie nowej strażnicy do użytku nastąpiło 22 lipca 1986 roku. Gościem tej uroczystości był m. in. ówczesny wojewoda Stanisław LUCZKIEWICZ.

W kolejnych latach obok strażnicy wybudowano budynek gospodarczy, składowisko opałowe, dobudowano zaplecze kuchenne, przedłużono garaże, uporządkowano i zadrzewiono teren wokół strażnicy. W ciągu tych stu lat działalność lipnickiej jednostki OSP koncentrowała się na akcjach ratowniczo-gaśniczych, podnoszeniu poziomu wyszkolenia strażaków, uzupełnianiu stanu technicznego (w 1986 roku otrzymano nowoczesny samochód bojowy od komendanta wojewódzkiego). Podejmowano również działalność kulturalno – oświatową orkiestry dętej, organizowano, pokazy ratownictwa w ramach Tygodnia Ochrony Przeciwpożarowej, a także organizowano imprezy o charakterze dochodowym – akcje kalendarzowe, festyny. Należy także podkreślić fakt współpracy OSP w Lipniku z tutejszą parafią. Jak wspomniano orkiestra strażacka bierze udział w uroczystościach religijnych. Strażacy również wydatnie pomogli przy pracach remontowo – porządkowych, a także przy budowie domu katechetycznego (przepracowali 1100 godzin). Zarząd OSP podjął decyzję, na podstawie której w 1994 r. zakupiono samochód „Żuk”, który dostosowano do celów pożarniczych. Zakupu dokonano z wypracowanych własnych środków finansowych. W miesiącu sierpniu 1994 r. Jednostka otrzymała z Urzędu Miasta Bielska-Białej drugi samochód bojowy-Star” GBM 266, który wcześniej należał do OSP Komorowice Krakowskie jest to samochód dostosowany do warunków terenowych, gdyż posiada napęd na wszystkie osie. Ze względu na 12-letnie użytkowanie, wymagał generalnego przeglądu, remontu i konserwacji. Posiadanie trzech samochodów bojowych zwiększa skuteczność działania naszej jednostki w zwalczaniu klęsk żywiołowych.

Decyzją komendanta głównego Państwowej Straży Pożarnej nadbryg. Feliksa DELI z dniem 29 kwietnia 1995 r. jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej w Bielsku-Białej – Lipniku została włączona do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego (Decyzja Nr 4/2/Ks RG.)